“We zetten het vechten tegenover de zachtheid en intimiteit van aanraking.”

Artistiek leider en regisseur Annechien de Vocht merkte hoe na de coronajaren en #MeToo-beweging aanraking beladen is geworden. In Don’t Wanna Touch onderzoeken DOX en YoungGangsters de angst voor, het verlangen naar en de betekenis van aanraking. Annechien de Vocht gaat, samen met choreograaf Simon Bus en vijf performers, een zoektocht aan waarin alle hokjes rondom intimiteit worden doorbroken. Na Don’t Wanna Fight in 2019 nieuwe samenwerking tussen YoungGangsters en DOX!

Waar komt het idee voor Don’t Wanna Touch vandaan?
“De voorstelling is een vervolg op de voorstelling Don’t Wanna Fight, waarin we de aantrekkelijkheid van geweld onderzochten. YoungGangsters maakte die voorstelling samen met choreograaf Guilherme Miotto en dansers uit de stal van DOX. Wat opviel tijdens de repetities was dat de dansers zich vol overgave in de vechtscènes stortten, maar dat er een opvallende terughoudendheid was bij het repeteren van tedere scenes. Het verlangen om een bepaald, stoer, masculien imago op te houden zat dat in de weg. In Don’t Wanna Touch willen we het over die weerstand hebben. We zetten het vechten tegenover de zachtheid en intimiteit van aanraking.”

Waar komt die terughoudendheid voor tederheid vandaan? 
“Daar is geen algemeenheid op te gooien. Een deel van de terughoudendheid komt denk ik door de scene waar deze dansers in zitten; de ontwikkeling van hiphop en de straatcultuur waar het vandaan komt. Daar gold survival of the fittest, en moest je sterk en mannelijk zijn. Gelukkig is dat allang niet meer het enige beeld van hiphop, en zijn er ook mensen uit de scene die dat stereotype bevragen en proberen te kantelen. Maar het vergt nog steeds veel lef en durf om tot een minderheid te behoren. Godzijdank leven we ook in een tijd waar stereotypen steeds meer bevraagd worden. Jongeren durven zich steeds meer buiten de geijkte stereotypen te uiten. Tegelijkertijd neemt homofobie ook weer toe, wat de angst mogelijk weer vergroot.”

Waarom is het tonen van intimiteit juist zo belangrijk in deze voorstelling?
“Aanraking is na de coronajaren en #MeToo-beweging enorm beladen geworden. We hebben met z’n allen een fase doorgemaakt waarin we leerden dat we elkaar niet mochten aanraken, anders zouden we elkaar besmetten. Door #MeToo ontstond een groter bewustzijn wat het gevaar van aanraking kan zijn. Het is aan de ene kant heel goed dat we ons bewuster zijn geworden van ongewenst gedrag. Je moet rekening houden met de grenzen van anderen. Aan de andere kant merk je dat jonge mensen bang zijn het ‘verkeerd’ te doen. Wat als iemand achteraf jouw aanraking niet wilde? Aanraking heeft allemaal nieuwe betekenissen en ladingen gekregen.”

Jongeren zitten in een levensfase waarin ze intimiteit aan het ontdekken zijn, tegen welke maatschappelijke ontwikkelingen lopen ze dan nog meer aan?
“Alles gebeurt steeds meer online. Jongeren zitten veel meer achter hun schermen en er is daadwerkelijk minder fysieke aanwezigheid. De eerste flirt en het eerste contact lopen via de digitale wegen. Uit onderzoek blijkt ook dat jongeren op steeds latere leeftijd de eerste keer seks hebben. Het liep een tijdlang terug, jongeren begonnen steeds vroeger aan seks, maar nu op steeds latere leeftijd. Blijkbaar is er een grotere terughoudendheid of zijn ze er steeds later aan toe. Ik denk dat de digitalisering bijdraagt aan dat ongemak over aanraking.”

In Don’t Wanna Touch onderzoeken jullie aanraking op verschillende manieren, liefdevol, vriendschappelijk, gewelddadig, sensueel en seksueel. Hoe vertaal je dat in een voorstelling?
“In de voorstelling werken we met vijf performers; allen met een eigen achtergrond en expertise. Tijdens de repetitieperiode onderzoeken we de thematiek, soms iedereen vanuit zijn eigen expertise; dans, rap, muziek, performance, en soms juist in gezamenlijkheid. Zo verzamelen we het hele pallet aan aanrakingen en manieren om dat vorm te geven.  

Waarom zijn DOX en YoungGangsters deze samenwerking aan gegaan?
“We passen goed bij elkaar. YoungGangsters en DOX hebben een soortgelijke brutaliteit en fysicaliteit in onze voorstellingen. Daarbij wilde ik graag met dansers werken, en bood DOX de mogelijkheid om met hun talentontwikkelingsprogramma een onderzoek te doen. En dat was inderdaad een goede manier om choreograaf Simon Bus te leren kennen en materiaal uit te proberen. Ik werk graag met jonge acteurs en dansers. De adrenalinekick die wij bij de oprichting van YoungGangsters voelden, voel ik weer bij zo’n jonge groep mensen. Hoe ouder ik zelf word, hoe inspirerender en belangrijker ik dat vind. DOX werkt heel interdisciplinair en bestaat uit een mix van spoken word artiesten, performers, singer-songwriters, dansers en acteurs. Allemaal artiesten in een vroeg stadium van hun carrière met een grote gretigheid zich te ontwikkelen.”

Waarom koos YoungGangsters voor de samenwerking met choreograaf Simon Bus?
“Wat ik heel tof vind is dat Simon zijn eigen bewegingsjargon heeft. Niet perse clean, maar eerder een ontwrichtende deconstructie. Door samen te werken met een choreograaf als Simon, ga je opnieuw naar je eigen bewegingen kijken. YoungGangsters heeft natuurlijk heel erg een bepaalde stijl. Ons werk is ergens ook eenduidig, een klap is een klap. Simon geeft daar een hele eigen draai aan. Is het wel een klap of een streling? Is het gewenst of is het opgedrongen? Door een andere intentie aan dezelfde beweging te geven, krijgt het opeens een andere uitstraling. Je kunt het niet meer duiden.”

Wat hoop je met deze voorstelling te doorbreken?
“Ik hoop dat het publiek de eigen blik op mannelijkheid gaat bevragen. En ook dat jonge mensen steeds meer zichzelf mogen zijn, dat er ruimte is en blijft bestaan om van de norm af te wijken. Als je überhaupt al van een norm kan spreken. Er zou überhaupt geen norm moeten zijn, maar een breed palet aan mensen.”

Meer informatie over Don’t Wanna Touch lees je hier.